Of je nu gehuwd of geregistreerd partners bent of niet, de gevolgen van uit elkaar gaan zijn groot en dat geldt zeker voor de woonsituatie. Wat gebeurt er met onze koopwoning? Kan ik blijven wonen in ons huurhuis? Kan ik alvast een ander huis kopen? Allemaal vragen waarbij het verstandig is ze bij een (voorgenomen) scheiding tijdig onder ogen te zien om onvoorziene financiële gevolgen bij de afwikkeling van de scheiding te voorkomen.
Echtscheidingsadvocaten van der Loeff hebben een E-book gemaakt waarin de meest voorkomende situaties over wonen en scheiden besproken worden.
Ben je in gemeenschap van goederen getrouwd of ben je een geregistreerd partnerschap (GP) aangegaan, dan ben je beiden eigenaar van de woning. Oók als de woning op naam van één van de partners staat. Het huis kan ook gemeenschappelijk bezit zijn als je huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden hebt gesloten. De leveringsakte geeft hierover dan uitsluitsel. In dit geval zal de woning na de scheiding moeten worden verkocht, ófwel aan één van jullie ófwel aan een derde. Maar voor het zo ver is, is het van belang om afspraken te maken:
• Wie voldoet de lasten nadat de samenwoning is verbroken? Jullie blijven beiden aansprakelijk voor de eigenaarslasten, óók als je niet meer in de woning woont.
• Wie mag de woning voorlopig gebruiken?
• Hoe bepaal je de waarde van de woning?
• Op welke termijn wordt de woning te koop gezet en voor welke vraagprijs? En wat is de opleveringstermijn?
Ook als de woning op naam van één van de partners staat, kan de andere partner het recht krijgen om een beperkte periode de woning alleen te gebruiken. Dan moeten afspraken worden gemaakt of er wel of niet een gebruiksvergoeding betaald moet worden en zo ja, hoeveel. Realiseer je wel dat het gebruik van de woning door de fiscus kan worden
gezien als partneralimentatie in natura als jullie een eigen woning bezitten en jullie gaan uit elkaar dan kunnen er verschillende problemen ontstaan. Van groot belang is wie de eigenaar is van de woning en wie de hypotheekrente betaalt: één van de partners, of allebei? En hoe zit het met de eigenwoningschuld, waarvoor sinds 1 januari 2013 nieuwe en strenge regels gelden?
Eigenwoningschuld
Als beide partners eigenaar zijn, de woning verkopen en allebei vertrekken, dan is de situatie relatief eenvoudig: de overwaarde wordt pro rata verdeeld, met inachtneming van eventuele vergoedingsrechten over en weer.
In het geval van onderwaarde is de situatie natuurlijk anders. Stel: de ene partner wil in de eigen woning blijven en moet dus de ander uitkopen.
Beide partners zijn ieder voor 50% eigenaar en de aankoopprijs, tevens eigenwoningschuld (waarbij het aankoopbedrag voor 100% is gefinancierd met een hypothecaire geldlening), bedraagt € 500.000. De verkoopwaarde is gedaald naar € 450.000, de prijs om de ander uit te kopen is dan € 225.000. In dat geval heeft de vertrekkende partner een restschuld (onderwaarde) van € 25.000. Voor de partner die het huis en de hypothecaire geldlening overneemt, is dit deel van de lening niet meer aftrekbaar omdat dit deel van de schuld niet is aangegaan ter verwerving van de eigen woning.
Maar let op: ook als een van de partners 100% (juridisch) eigenaar van de woning is, geldt de andere partner in fiscale zin vaak als (economisch) mede-eigenaar. In die gevallen doen zich dan vergelijkbare vragen voor.
Er zijn nogal wat constructies denkbaar. Zo is er een eigenwoningsregeling of alimentatie in nature. Laat je adviseren! Dit kan door advocaten maar ook door mediators. Als een rechtsgang voorkomen kan worden, is het de moeite waard hierin te investeren.
